- Là 1 hormon do tuyến tủy thượng thận tiết ra. Có thể tổng hợp hóa học, hoặc chiết xuất từ động vật.
Contents
Tác dụng :
Trên tim mạch:
Trên receptor beta:
- Kích thích làm tim đập nhanh , mạnh, huyết áp tối đa tăng lên, áp lực ở quai động mạch chủ và xoang động mạch cảnh tăng đột ngột.
- Sự tăng áp lực đột ngột gây phản xạ giảm áp thông qua 2 dây là dây Cyon và Hering, cường dây X, tim lại đập chậm dần và huyết áp giảm xuống.
Trên receptor anpha:
- Kích thích làm co mạch dưới da, mạch ở các tạng, giãn mạch ở phổi, giãn cơ vân làm huyết áp trung bình không tăng hoặc tăng nhẹ lúc đầu, huyết áp tối thiểu không thay đổi hoặc giảm nhẹ.
- Vì vậy không có chỉ định cho bệnh tăng huyết áp.
- Adrenalin làm giãn và tăng lưu lượng mạch vành do kích thích anpha 2, tuy nhiên việc này lại làm tăng công năng , tăng chuyển hóa của tim. Nên không dùng trong co thắt mạch vành.
- Adrenalin dễ gây biến chứng đứt mạch não, phù phổi cấp . nguyên nhân là co mạch tăng áp lực mạch máu, sẽ tống máu đến những vùng khác ít chịu ảnh hưởng hơn, gây giãn mạch thụ động ở những nơi đó.
Trên hô hấp:
- Tác dụng kích thích R beta nên gây giãn mạch phổi, co mạch ở niêm mạc phế quản nên giảm được phù
- Có tác dụng tốt trên bệnh nhân hen, tuy nhiên những lần dùng sau cho thấy hiệu quả giảm nhanh nên không dùng cho bệnh hen.
Trên chuyển hóa:
- Tăng phân hủy glycogen ở gan, nồng độ glucose máu tăng do giảm tiết insulin, tăng tiết glucagon, AB tăng, chuyển hóa tăng nên sử dụng oxy tăng.
- Tăng tổng hợp AMP vòng, cơ chế là hoạt hóa adenylcyclase
- Tăng chuyển hóa 20-30 %
Thần kinh trung ương:
- Kích thích, ít ảnh hưởng đến lưu lượng tuần hoàn ở não
- Ít gây giãn đồng tử
Giảm bài tiết dịch tiêu hóa, giảm trương lực cơ tiêu hóa, tăng lưu lượng máu đến các tạng.
Làm co mạch đến thận nên giảm lưu lượng máu thận, nhưng không ảnh hưởng nhiều đến mức lọc cầu thận
Trương lực bàng quang giảm, trương lực cơ trơn tăng nên bệnh nhân có thể khó đái.
Ức chế co thắt tử cung trong khi mang thai.
Chỉ định:
- Cầm máu( tiêm bắp tại chỗ bị chảy máu)
- Kết hợp với thuốc tê, mê để cho tác dụng kéo dài
- Tiêm hoặc truyền tĩnh mạch trong trường hợp ngừng tim đột ngột
- Tăng huyết áp tạm thời trong cấp cứu shock mất máu hoặc shock phản vệ, thường dùng phương pháp tráng bơm tiêm
- Tăng nhãn áp tiên phát góc mở
Tác dụng không mong muốn:
- Nhức đầu, mệt mỏi
- Tăng huyết áp, nhịp nhanh, đánh trống ngực
- Lo âu, chóng mặt
- Tiết nhiều dịch, nước bọt
- Ít gặp: loạn nhịp trên thất, nôn buồn nôn, mất ngủ bồn chồn, khó tiểu, khó thở
- Hiếm gặp: xuất huyết não, phù phổi cấp, co mạch gây hoại tử, hạ huyết áp, ngất, ngừng tim, rối loạn tâm thần, ý thức, chuyển hóa đường rối loạn
Chống chỉ định:
- Dùng cyclopropan, halothan có thể gây rung thất
- Cường giáp chưa điều trị khỏi hẳn
- Tăng huyết áp, bệnh tim mạch nặng
- Bí đái, vô niệu
- Tăng nhãn áp góc hẹp
Thận trọng trong các trường hợp sau:
- Không được phép tiêm adrenalin khi chưa pha loãng
- Bệnh nhân cường giáp vì rất nhạy cảm với adrenalin
- Bệnh nhân bị các bệnh về tim mạch nặng( loạn nhịp các thể loại, tắc nghẽn mạch máu, co thắt mạch vành..) , đau thắt ngực, phù mạch não
- Tiểu đường, glaucom
- Phụ nữ có thai
- Đang dùng thuốc suy tim: glycosid, thuốc loạn nhịp quinidin, chống trầm cảm 3 vòng
- Dùng adrenalin nhỏ nhiều vào mũi có thể gây xung huyết mũi, chảy máu
- Bệnh nhân glaucom góc hẹp hoặc glaucom góc đóng không dùng nhỏ vào mắt
