Hôn mê do đái tháo đường

1. 

2. Contents

   • 1 Hôn mê do nhiễm toan acid lactic:
     • 1.1 Cơ chế
     • 1.2 Triệu chứng lâm sàng:
     • 1.3 Cận lâm sàng:
   • 2 Hôn mê hạ đường huyết:
     • 2.1 Chẩn đoán hạ đường huyết:
     • 2.2 Lâm sàng:
     • 2.3 Điều trị:
     • 2.4 Phòng bệnh:

   Hôn mê do nhiễm toan acid lactic:

• Nguyên nhân:thường gặp người cao tuổi, dùng nhóm thuốc Metformin.

• Cơ chế

+ do Insulin làm giảm hoạt tính men pyruvate hydrogenase ( td ở khâu chuyển pyruvic -> acetyl CoA) làm tăng ax pyruvic trong máu -> tăng ax lactic

+ thuốc Biguanid gây ức chế chức năng bài tiết H+ của thận làm rối loạn cbang OXH-K, rối loạn vận chuyeenr ã pyruvic qua màng gây tăng ax lactic

• Triệu chứng lâm sàng:

• Rối loạn tri giác rất thay đổi, xuất hiện tương đối muộn.
• Truỵ tim mạch sớm và nặng, rối loạn nhịp tim.
• Thở nhanh, hơi thở KHÔNG có mùi ceton.
• Rối loạn tiêu hoá: buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
• Thiểu niệu, vô niệu.
• Suy nhược, đau các chi lan toả và dữ dội, đau bụng hay đau ngực.

• Cận lâm sàng:

• Nồng độ Lactate trong máu > 6 mmol/l, có thể đến 30 mmol/l.
• Toan chuyển hóa nặng (pH < 7,0, HCO₃^– < 10 mmol/l)
• Khoảng trống anion (Na⁺ + K⁺) – (HCO₃^– + Cl^– + 17) > 15 mmol/l
• Đường máu thay đổi (cao, bình thường, thấp)
• K⁺ máu tăng.
• Không nhiễm ceton hoặc nhiễm ceton kín đáo.
• Điều trị:
• Truyền bicarbonate phải hết sức cẩn thận.
• DAC (dichloro-acetate) có tác dụng giảm sản xuất Lactate và tăng sử dụng Lactate ở mô.
• Suy thận cấp phải chạy thận nhân tạo.

2. Hôn mê hạ đường huyết:

   • Chẩn đoán hạ đường huyết:

   • Đường huyết < 3,9 mmol/l
   • Nguyên nhân:
   • Bỏ bữa.

• Điều trị sai liều thuốc (Insulin).
• Dự báo sai nhu cầu cần Insulin.
• Uống bia, rượu bỏ ăn.
• Tập luyên nhiều mà không tăng thêm năng lượng.
• Dùng các thuốc phối hợp (chẹn bêta, thuốc giãn vành).

• Lâm sàng:

• Dấu hiệu chung:
• Mệt xuất hiện đột ngột không giải thích được, đau đầu chóng mặt, thỉu đi.
• Chân cảm giác nặng.
• Dấu hiệu thần kinh thực vật:
• Vã mồ hôi, da xanh, hồi hộp, trống ngực, run tay.
• Cảm giác lạnh, tăng tiết n­ước bọt.
• Dấu hiệu tim mạch:
• Nhịp nhanh trên thất, có thể gặp nhịp nhanh thất.
• Tăng huyết áp tâm thu, đau ngực (ít gặp).
• Dấu hiệu tiêu hoá: cảm giác đói, đau vùng thư­ợng vị, buồn nôn, nôn, đi ngoài có thể gặp
• Dấu hiệu thần kinh:
• Co giật kiểu động kinh khu trú hoặc toàn thể
• Dấu hiệu thần kinh khu trú: liệt 1/2 người, tổn thương thần kinh sọ, rối loạn cảm giác vận động, hội chứng tiểu não (có thể gặp), nhìn đôi
• Dấu hiệu tâm thần: là biểu hiện nặng của giảm đường máu:
• Kích động, hung dữ, nói c­ười vô cớ, rối loạn nhân cách, ảo giác, ảo khứu.
• Hôn mê hạ đường huyết:
• Là giai đoạn cuối của giảm đường máu, xuất hiện ngay lập tức đôi khi không có tiền triệu hoặc nối tiếp các triệu chứng có trước.
• Hôn mê yên lặng, hôn mê sâu không có biểu hiện mất n­ước, không có triệu chứng đái nhiều.
• Có thể gặp hội chứng bó tháp một hoặc hai bên: Babinski (+) phản xạ gân x­ương nhanh nhậy, cơn co giật khu trú hoặc toàn thể có thể gặp.
• Không có rối loạn nhịp thở, tăng tr­ương lực cơ khu trú hoặc lan toả.

Điều trị:

• Đối với trường hợp NHẸ:
• Chỉ cần bệnh nhân uống cốc nước đường hoặc ăn vài cái kẹo ngọt cũng có thể ngăn được cơn hạ đường huyết.
• Sau đó nên ăn một bữa để tránh cơn hạ đường huyết tái phát.
• Đối với trường hợp NẶNG:
• Tiêm ngay 20 – 40ml Glucose 20% tĩnh mạch.
• Nếu không tỉnh có thể truyền 200 ml Glucose 20% tĩnh mạch và tiêm bắp 1-2 ống Glucagon.

Phòng bệnh:

• Tuân thủ đúng chế độ ăn, chế độ luyện tập đã quy định của thầy thuốc.
• Sử dụng đúng liều, đúng thời gian (trước, sau ăn) của các thuốc hạ đường máu.
• Thực hiện đúng các nguyên tắc, kỹ thuật tiêm Insulin.
• Theo dõi đường máu chặt chẽ tại nhà hoặc tại các cơ sở chuyên khoa.
• Giáo dục cho BN nắm vững được các dấu hiệu lâm sàng của hạ đường máu để có thể phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

nguồn link:Hôn mê do đái tháo đường