Contents
Khái quát về chu kì kinh nguyệt
- Phụ nữ trưởng thành thì cơ quan sinh dục thay đổi và phát triển cả về hình thái lẫn chức năng, HM cũng thay đổi theo độ tuổi phát triển, tạo ra chu kì kinh nguyệt, lặp đi lặp lại hàng tháng.
- Đặc trưng là sự ra huyết kèm theo bong nội mạc tử cung 1 chu kì kéo dài khoảng 21-35 ngày, trung bình là 28 ngày.
- Ngày thứ nhất là ngày bắt đầu thấy kinh nguyệt.
- Chu kì kinh nguyệt gồm 2 chu kì là chu kì buồng trứng và chu kì tử cung
- Chu kì buồng trứng điều hòa Hormon và quyết định hoạt động của cơ quan khác
- Chu kì tử cung là biểu hiện rõ ràng của chu kì kinh nguyệt
Chu kì buồng trứng:
- Ngày rụng trứng là ngày thứ 14 của mỗi chu kì.
- Chu kì buồng trứng chia làm 3 pha: pha nang trứng, pha rụng trứng, pha hoàng thể
PHA NANG TRỨNG:
- Các nang sẽ phát triển qua nhiều giai đoạn: nang nguyên thủy, nang sơ cấp, nang thứ cấp, nang có hốc,nang tiền rụng trứng.
- Nang có hốc tranh chấp nhau FSH, nang nào nhiều thụ thể hơn sẽ thắng
- Nang có hốc được lựa chọn và phát triển thành nang tiền rụng trứng
- Estradiol và inhibin B được tiết ra từ tế bào hạt rất nhiều
- Estradiol điều hòa ngược âm tính lên vùng dưới đồi, ức chế bài tiết FSH
- Inhibin B có chức năng ức chế giải phóng FSH
PHA RỤNG TRỨNG
- Ngày 12 của chu kì, lượng estradiol đạt nồng độ cao nhất
- Estradiol điều hòa ngược dương tính lên sự bài tiết LH, tăng nồng độ LH, đạt đến đỉnh gọi là “ đỉnh LH”
- LH có vai trò làm thủng buồng trứng, giải phóng nang tiền rụng trứng
- Nang tiền rụng trứng khi đó cũng sẽ vỡ ra, giải phóng trứng vào đường dẫn trứng, vỏ ngoài biến thành hoàng thể
- Các nhung mao của vòi dẫn trứng tiết 1 lượng dịch để trứng di chuyển dễ dàng hơn đến tử cung
PHA HOÀNG THỂ
- LH tiếp tục nuôi dưỡng tế bào hạt , tế bào vỏ nằm trong phần còn lại của nang, tạo nên cơ quan nội tiết mới là hoàng thể
- Hoàng thể tiết ra 1 lượng lớn progesteron, 1 lượng nhỏ hơn estardiol và inhibin A
- Nồng độ progesteron tiếp tục tăng cao
- Progesteron điều hòa ngược âm tính lên FSH và LH, làm giảm nồng độ 2 HM này
- Nếu thụ tinh không xảy ra, hoàng thể thoái hóa vào ngày thứ 24, trở thành bạch thể
- Nồng độ progesterol giảm, nội mạc tử cung bong ra, gây hiện tượng chảy máu và bắt đầu chu kì mới
- Nếu có thụ tinh, hoàng thể tiếp tục tiết progesteron duy trì thai, vì thế được gọi là HM thai kì
Chu kì tử cung:
- Nội mạc tử cung có 2 tầng : tầng đáy và tầng chức năng
- Tầng đáy: 1\3 dưới, cấu tạo nhiều động mạch thẳng ngắn, không bị bong khi hành kinh
- Tầng chức năng: 2\3 trên, mạch máu là động mạch dài, xoắn nhiều mô tiết, bị bong ra khi hành kinh, được tái tạo lại sau mỗi chu kì.
- Pha hành kinh:
- Đầu chu kì, tầng chức năng bong ra, kéo theo máu động mạch khoảng 30-80 ml
- Máu kinh chứa máu động mạch, mảnh vụn mô, PG và fibrinolysin, fibrinolysin có tác dụng làm tan máu đông.
- Pha tăng sinh nội mạc
- Từ ngày 5 đến 14, tầng chức năng của tử cung dày lên nhờ HM estradiol, các tuyến tử cung dài ra tạo nên pha tăng sinh nội mạc
- Pha xuất tiết nội mạc
- Sau rụng trứng, progesteron làm lớp nội mạc phát triển mạnh, nhiều mạch máu, tuyến tử cung cuộn lại, bắt đầu chế tiết.
- Nếu không có thai thì niêm mạc bong ra, kéo theo máu gây hiện tượng hành kinh
