Cây canhkina
Trên thế giới có rất nhiều loại canhkina như cây canhkina đỏ, canhkina vàng, canhkina xám, canhkina lá thon,…Tuy nhiên, canhkina lá đỏ được sử dụng phổ biến hơn nhiều.
Contents
Đặc điểm thực vật:
Cây canhkina là các cây thân gỗ cao, từ 10 – 25 m. Lá mọc đối, cuống có 2 lá kèm thường rụng sớm. Phiến lá hình trứng hoặc hình mác, nguyên; gân lá hình lông chim. Lá màu xanh lục hoặc đỏ nhạt.
Hoa mọc thành xim ở đầu cành, có màu hồng hay vàng tuỳ loài. Hoa đều , lưỡng tính, có 5 cánh hàn liền và có lông, có 5 lá đài.
Quả nang, thuôn dài, mở từ dưới lên trên, chứa các hạt nhỏ, dẹt và có cánh mỏng.
Phân bố:
Cây có nguồn gốc Nam Mỹ ở 1 số nước như Peru, Bolivia, Colombia, Ecuador. Hiện nay cây được trồng ở nhiều nơi trên thế giới nơi có khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, Indonesia, Ấn Độ, Congo,…
Trồng trọt:
Cây canhkina được trồng bằng hạt, , gieo trong vườn ươm đến khi cây 1 tuổi có thể mang đi trồng.
Thu hái, chế biến:
Chờ đến khi cây được 8 – 10 tuổi thì thu hái vỏ, khi đó khối lượng vỏ nhiều, dày, dễ bóc. Trong trường hợp cần chặt tỉa bớt các cành ở các cây 3 -4 tuổi, người ta vẫn lấy vỏ.
Có 2 cách lấy vỏ:
Cách 1: đào cả cây về, lấy vỏ thân, vỏ cành và vỏ rễ.
Cách 2: chặt gốc để lấy vỏ thân và vỏ cành, gốc cây sẽ mọc lên cây con.
Sau khi lấy cây, dùng dao khía dọc và ngang vỏ rồi dùng dao nâng từng mảnh vỏ lên. Vỏ được làm khô dưới ánh sáng mặt trời rồi đem sấy ở nhiệt độ không quá 70oC.
Bộ phận dùng:
Vỏ thân, vỏ cành, vỏ rễ phơi khô của cây canhkina.
Thành phần hoá học:
Vỏ cây có các alcaloid được chia làm 2 nhóm:
– Nhóm cinchonin gồm quinin, quinidin, cinchonin, epiquinin,…
– Nhóm cinchonamin gồm có chinconamin, cinchophyllin, quinamin.
Ngoài ra còn có acid quinic, acid quinotanic, glycosid đắng, tinh bột,…
Công dụng:
Vỏ cây canhkina được dùng làm thuốc chữa hạ sốt, sốt rét, thuốc bổ.
Bột canhkina dùng để rắc lên các vết loét.
Vỏ canhkina còn là nguyên liệu để chiết xuất quinin và nhiều alcaloid khác.
Dùng quinin sulfat hoặc quinin hydroclorid để chữa sốt rét.
Quinidin dùng làm thuốc chữa loạn nhịp tim.
copy ghi nguồn : thuocbietduoc.edu.vn
