Thuốc chống đái tháo đường (uống).
Dạng thuốc và hàm lượng
Viên nén chứa 500 mg hoặc 850 mg metformin hydroclorid.
Tác dụng
Metformin là một thuốc chống đái tháo đường nhóm biguanid nó có cơ chế tác dụng khác với các thuốc chống đái tháo đường nhóm sulfonylurê. Khác với sulfonylurê, metformin không kích thích giải phóng insulin từ tế bào beta tuyến tụy. Thuốc không có tác dụng hạ đường huyết ở những người không bị đái tháo đường. Ở người đái tháo đường metformin có tác dụng làm giảm sự tăng đường huyết nhưng không gây tai biến hạ đường huyết (trừ trường hợp nhịn đói hoặc phối hợp thuốc hiệp đồng cùng tác dụng).
Metformin làm giảm nồng độ glucose trong huyết tương ở người bệnh đái tháo đường typ II (là loại không phụ thuộc insulin).
Chỉ định
Ðiều trị bệnh đái tháo đường không phụ thuộc insulin (đái tháo đường typ II): dùng một mình khi không có hiệu quả khi cải thiện chế độ ăn.
Có thể dùng metformin phối hợp với một sulfonylurê khi chế độ ăn và khi dùng metformin hoặc sulfonylure đơn thuần không mang lại hiệu quả kiểm soát glucose huyết một cách đầy đủ.
Chống chỉ định
Người bệnh có trạng thái dị hóa cấp tính, nhiễm khuẩn cấp, chấn thương (phải được điều trị đái tháo đường ngay bằng insulin).
Giảm chức năng thận do bệnh thận hay rối loạn chức năng thận (creatinin huyết thanh lớn hơn hoặc bằng 1,5 mg/decilít ở nam giới hay lớn hơn hoặc bằng 1,4 mg/decilít ở nữ giới), hay là do những tình trạng bệnh lý cấp tính như trụy tim mạch, nhồi máu cơ tim cấp tính và nhiễm khuẩn huyết gây nên.
Trường hợp quá mẫn với metformin hay các thành phần khác.
Nhiễm acid chuyển hóa cấp tính hay mạn tính,
Có hoặc không có hôn mê
Bệnh gan nặng và bệnh tim mạch nặng hay bệnh hô hấp nặng với giảm oxygen huyết.
Suy tim sung huyết và trụy tim mạch và nhồi máu cơ tim cấp tính.
Bệnh phổi gây thiếu oxygen mạn tính.
Nhiễm khuẩn vừa và nặng, nhiễm khuẩn huyết trầm trọng.
Những trường hợp mất bù chuyển hóa cấp tính như những trường hợp nhiễm khuẩn hoặc hoại thư d và tổ chức.
Người mang thai (phải điều trị bằng insulin thì không dùng metformin).
Phải ngừng tạm thời metformin cho người bệnh cần chiếu chụp X quang có tiêm các chất cản quang có iod vì sử dụng những chất này có thể tổn thương chức năng thận trầm trọng.
Nghiện rượu và thiếu dinh dưỡng.
Thận trọng
Ðối với người bệnh dùng metformim luôn phải theo dõi đều đặn các xét nghiệm cận lâm sàng kể cả định lượng đường huyết liên tục, để từ đó xác định liều metformin tối thiểu có hiệu lực. Người bệnh cần được cung cấp các thông tin về nguy cơ nhiễm acid lactic với các tình trạng dễ dẫn đến tình trạng này.
Người bệnh cần được khuyến cáo điều tiết chế độ ăn bởi vì dinh dưỡng điều trị là một khâu trọng yếu trong quản lý bệnh đái tháo đường. Ðiều trị bằng metformin chỉ được coi là hỗ trợ, không phải để thay thế cho việc điều tiết chế độ ăn hợp lý, do đó cần kiểm soát chế độ ăn.
Do Metformin được bài tiết chủ yếu qua thận nên có nguy cơ tích lũy và nhiễm acid lactic tăng lên theo mức độ suy giảm chức năng của thận.
Metformin không phù hợp để điều trị cho người cao tuổi kèm có suy giảm chức năng thận; do đó phải kiểm tra creatinin huyết thanh trước khi bắt đầu điều trị là điều bắt buộc.
Phải ngừng điều trị với metformin 2 – 3 ngày trước khi chiếu chụp X quang có sử dụng các chất cản quang chứa iod và 2 ngày sau khi chiếu chụp. Chỉ dùng metformin lại sau khi đã đánh giá lại chức năng thận thấy bình thường.
Sử dụng đồng thời các thuốc có tác động đến chức năng thận như thuốc lợi tiểu hay các khác sinh aminosid (tác động đến bài tiết ở ống thận) có thể ảnh hưởng đến sự phân bố metformin.
Phải ngừng dùng metformin khi tiến hành các phẫu thuật to vừa và nhỏ.
Không dùng metformin ở người bệnh suy giảm chức năng gan và thận.