Cây cà độc dược
Tên khoa học là: Datura metel L.
Thuộc họ cà – Solanaceae.
Đặc điểm thực vật:
Cà độc dược là cây thân thảo, sống hàng năm, cao từ 1 – 1,5 m. Cành non và các bộ phận non khác của cây có lông tơ ngắn.
Lá mọc cách, các lá gần ngọn gần như mọc đối hoặc mọc vòng; lá đơn. Phiến lá hình trứng, gốc lá lệch, đầu lá nhọn, mép lá lượn sóng, có sẻ răng cưa. Lá còn non có nhiều lông rồi sau đó rụng dần.
Hoa mọc ở kẽ lá, đài hoa hình ống gồm 5 gân nổi lên rõ rệt. Hoa héo, 1 phần còn lại của hoa phát triển cùng với quả giống hình cái mâm. Hoa hình phễu, màu trắng hoặc tím.
Quả cà độc dược hình cầu, có gai. Lúc non có màu xanh, về già chuyển sang màu nâu, bên trong có chứa các hạt dẹt, cạnh có vân nổi.
Dựa vào màu sắc của hoa và thân cây người ta chia thành nhiều dạng cây. Nước ta có:
Datura metel L. Forma alba: hoa trắng, thân và cành đều xanh.
D. metel L. Forma violacea: hoa đốm tím, thân và cành tím.
Dạng lai của 2 cây ở trên.
Phân bố:
Cây cà độc dược được trồng ở Việt Nam, Campuchia, Lào, Trung Quốc,….
Cây mọc ở những nơi đất hoang, đất mùn và ẩm.
Bộ phận dùng:
Lá, hoa, hạt đều phơi hoặc đã sấy khô.
Thu hái:
Lấy lá khi cây sắp và đang ra hoa; hạt lấy ở các quả già.
Chế biến:
Dược liệu sau khi đã phơi hay sấy khô, đem tán thành bột hoặc chế cao lỏng, cồn thuốc, thuốc thang sắc uống.
Thành phần hoá học:
Các alcloid gồm: 1- scopolamin, hyoscyamin, atropin, norhyoscyamin.
Hàm lượng alcaloid thay đổi giữa các bộ phận của cây, theo thời kì, theo cách chăm sóc.
Trong lá, rễ còn có flavonoid, saponin, coumarin, tanin.
Công dụng:
– Tương tự như atropin, scopolamin ức chế cơ trơn và tuyến tiết, nhưng tác dụng ngoại biên kém hơn, gây giãn đồng tử trong thời gian ngắn. Khả năng ức chế thần kinh rõ, do đó nó được dùng làm chất tiền mê, chữa động kinh, co giật ở bệnh Parkinson.
– Cà độc dược có tác dụng tốt trong điều trị ho, hen suyễn, giảm đau như đau do viêm loét dạ dày – tá tràng, đau quặn ruột.
Ngoài ra, còn có tác dụng chống say sóng, say tàu xe.
– Y học dân tộc, dùng cà độc dược để chữa tê thấp cước khí, đau nhức cơ, dùng ngoài chữa mụn nhọt.
copy ghi nguồn : thuocbietduoc.edu.vn
