Contents
Cây dành dành
Tên khoa học :Fructus Gardeniae.
Thuộc họ cà phê ( Rubiaceae ).
Đặc điểm thực vật:
Dành dành thuộc loại cây nhỏ, cao hơn 1 m, có nhiều nhánh.
Lá mọc đối hoặc mọc vòng 3 chiếc 1, lá nhẵn bóng và có lá kèm.
Hoa màu trắng, có mùi thơm.
Quả hình thoi có 5 cạnh lồi, thịt quả có màu vàng cam.
Cây được trồng để làm cảnh.
Bộ phận dùng:
Quả chín phơi khô ( chi tử ).
Thu hái:
Lá thu hái quanh năm, quả thu hái vào khoảng tháng 8 – 10 .
Thành phần hoá học:
Các Iridoid glycosid, acid picrocinic.
Tác dụng:
Dành dành có tác dụng an thần, gây ngủ, hạ đường huyết, hạ thân nhiệt kéo dài.
Dịch chiết nước của quả dành dành có tác dụng kích thích tiết mật, làm hạ Bilirubin huyết tương.
Chống viêm ngoài da.
Trong y học dân tộc: dành dành được dùng làm thuốc chữa hoàng đản, thổ huyết, tiểu tiện ra máu, đái buốt, mắt đỏ,chứa đắp chỗ sưng đau.
α – Crocin có trong quả dành dành là chất màu dùng để nhuộm thực phẩm, nhuộm tơ.
Cây đại
Tên khoa học: Cortex et flos Plumeriae.
Thuộc họ trúc đào ( Apocynaceae ).
Đặc điểm thực vật:
Cây đại thuộc loại cây nhỡ. Thân chia làm 2 đến 3 ngả.
Cành to, xốp dễ gẫy.
Lá to dài, nguyên, mọc so le nhau. Lá thường mọc ở đầu cành, khi lá rụng để lại các vết sẹo hiện rõ.
Cành và lá cây có nhựa mủ màu trắng.
Hoa thơm, đẹp, bên ngoài có màu trắng, bên trong có màu vàng.
Cây được trồng làm cảnh.
Bộ phận dùng:
Vỏ thân, cành, hoa phơi hoặc sấy khô.
Thu hái chế biến:
Vỏ thân, cành cạo sạch lớp vỏ ngoài, sau đó thái mỏng rồi phơi hoặc sấy khô.
Hoa hái khi mới nở, phơi hoặc sấy.
Thành phần hoá học:
Vỏ cây có các Iridoid có bộ khung trên 10 C ( homoiridoid ).
Hoa có Fulvoplumierin, tinh dầu.
Tác dụng:
Fulvoplumierin có tác dụng ức chế các chủng khác nhau của vi khuẩn lao và chống tế bào ung thư trên bạch cầu thực nghiệm.
Tác dụng kháng khuẩn.
Vỏ thân sao thơm, sắc lấy nước uống có tác dụng nhuận tràng.
Chú ý không dùng cho người bị tiêu chảy hoặc phụ nữ có thai.
Vỏ thân cây ngâm rượu, đem ngậm miệng không nuốt có tác dụng chữa đau răng.
Hoa đại đem sắc lấy nước uống, ngày uống 3- 4 lần ,có tác dụng chữa ho.
Lá tươi dùng ngoài để đắp chữa mụn nhọt.
