Mọi người đều hiểu rằng trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ , chính vì vậy mà chúng ta cần phải có những nghiên cứu riêng trên đối tượng là trẻ em về các đặc điểm sinh lí. Từ đó, sẽ có cách hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hợp lí đối với trẻ nhỏ.
Contents
Phân loại trẻ em theo uỷ ban Đồng thuận quốc tế :
| Trẻ sơ sinh thiếu tháng | Dưới 38 tuần tuổi |
| Trẻ sơ sinh đủ tháng | 0 – 27 ngày tuổi |
| Trẻ nhỏ | 28ngày – 23 tháng tuổi |
| Trẻ em | Từ 2 – 11 tuổi |
| Thanh thiếu niên | Từ 12 -18 tuổi |
Những thay đổi về sinh lí ảnh hưởng đến quá trình hấp thu của trẻ :
– đối với hấp thu thuốc qua đường uống :
+ giảm tiết acid HCl vì vậy mà ph dạ dày có xu hướng tăng dẫn đến làm giảm hấp thu của những thuốc có bản chất acid yếu phenobarbital, diazepam,… và tăng hấp thu những thuốc mang tính base yếu như amphetamin, strychnin,…
+ nhu động ruột ở trẻ mạnh hơn so với người trưởng thành nên thúc đẩy quá trình thải thuốc ra ngoài và dẫn đến làm giảm hấp thu thuốc , giảm sinh khả dụng của thuốc. Các thuốc có tác dụng giải phóng kéo dài bị ảnh hưởng nhiều nhất.
+ enzym phân huỷ thuốc tại ruột chưa hoàn thiện, điều này cũng ảnh hưởng đến khả năng chuyển hoá thuốc và hấp thu thuốc tại ruột.
Ví dụ: bình thường Pivampicillin nhờ enzym ở ruột giải phóng ra ampicillin có hoạt tính.
Hấp thu thuốc qua da, niêm mạc:
+ da và niêm mạc của trẻ mỏng ,do đó mà khả năng thấm thuốc sẽ mạnh hơn.
+ cần chú ý khi bôi những thuốc tan mạnh trong lipid, trẻ dễ bị ngộ độc. Không xoa các loại tinh dầu vào mũi trẻ như methol, tinh dầu bạc hà, dầu gió,….
+ không nhỏ mắt Phenylephedrin vì có thể gây cơn tăng huyết áp cho trẻ.
+ thận trọng với các thuốc corticoid ( betamethason, dexamethason, triamcinolon, … ) bôi tại chỗ gây hấp thu mạnh và cho tác dụng toàn thân ( tác dụng không mong muốn).
+ không sử dụng các chế phẩm có chứa Prilocain và Lidocain cho trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sơ sinh thiếu tháng vì nó gây MetHemoglobin ( MetHb).
Hấp thu thuốc qua đường tiêm :
– Tốt nhất là tiêm tĩnh mạch cho trẻ , không tiêm khi có các chống chủ định với tiêm tĩnh mạch. Vì ở trẻ nhỏ, cơ bắp chưa hoàn thiện, lưu lượng máu tới khối cơ còn ít, thuốc hấp thu chậm và khả năng hấp thu thuốc không đều.
Thuốc đặt trực tràng:
Áp dụng khi trẻ nôn, không uống được. Một số trường hợp thuốc hấp thu tốt qua con đường này.
+ ví dụ: sử dụng Diazepam dạng viên đạn để chống co giật cho trẻ hoặc Paracetamol dạng viên đạn đặt cho trẻ khi có sốt cao.
– Tuy nhiên, với những trẻ bị tiêu chảy thì hiệu quả dùng thuốc không cao do thuốc có xu hướng bị đưa ra ngoài làm giảm tác dụng. Mặt khác, khi đặt thuốc có thể gây đau, kích ứng , gây viêm loét nơi đặt.
Trên đây là những thay đổi sinh lí của trẻ, qua đó giúp bác sĩ, dược sĩ sẽ có định hướng dùng thuốc phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
