Định nghĩa: là sự kết hợp của sự giẩm tính vận chuyển phân của ruột và sự giảm số lượng
nước trong phân (<70 %)
Nguyên nhân :
Ngoài bộ máy tiêu hoá:
Tâm lý thói quen : ngại và nín
Nghề nghiệp: ngồi lâu ít vđộng và nhiễm độc Pb
Ăn uống : quá nhiều or quá ít rau , thiếu chất bã , uống ít nước , nước chè
đặc,coffee, ăn TĂ dễ gây táo bón
Thuốc : thuốc vao bọc niêm mạc dạ dày-chữa dạ dày ; morphine và thuôc có Fe ; chống
co thắt
Toàn thân : sốt kéo dài , nằm bất động kéo dài và RL điện giải : Tăng Ca máu , hạ K
máu
Nội tiết : Đái đường , Suy giáp
Thần kinh : Tổn thương màng não , tăng áp lực sọ não , Parkinson
Tại bộ máy tiêu hoá
Đại tràng:
o Phình bẩm sinh, rối loạn trương lực và quá dài .
o Các bệnh Viêm đại tràng mãn tính , đại tràng chức năng và Khối u ĐT cản trở co
bóp
Trĩ , Nứt hậu môn ỉa đau nen ko đi
Khối u ổ bụng : tử cung …
Dày dính : vắt ngang qua ĐT vd như dày dính sau mổ
Lâm sàng :
Ỉa khó ,rặn nhiều – dùng cơ hoành
Nhìêu ngày mới đi cầu 1 lần
Phân rắn , it nhầy , có khi có máu of niêm mạc hậu môn
Nhức đầu , trống ngực và ăn uống kém
Thay đổi tính tình và cáu gắt khi bón kéo dài
Khám bụng thấy nhiều u phân cứng ,lổn nhổn ở ĐT sigma và ĐT xuống
Cận lâm sàng:
Nội soi trực tràng – đại tràng + sinh thiết
o Chỉ định : > 45t táo bón xuât hiện , nặng thêm or + triệu chứng phối hợp : đi
cầu ra máu ,hội chứng lỵ , gầy nhanh.
o Cần nội soi đại trực tràng và sinh thiết để loại trừ ung thư.
Xquàng khung ĐT Baryt
Đo áp lực Trực tràng , kiểm tra bằng phản xạ hậu môn – trực tràng ( Loại ra bệnh
Phình ĐT bẩm sinh)
Đo thời gian lưu chuyển trực tràng
Biến chứng
- Đi ngoài phân máu: Khi khối phân rắn cứa rách niêm mạc ống hậu môn trực tràng gây chảy máu.
- Nứt kẽ hậu môn: Khi khối phân rắn gây kho đi ngoài, bn thường rặn mạnh, gắng sức tối đa gây rách niêm mạc, lớp dưới niêm mạc có thể lan tới lớp cơ thắt ống hậu môn. Nứt kẽ hậu môn không chỉ gây đi ngoài phân máu gây đau đớn ngay trong khi khối phân táo đi ra ngoài mà còn gây tiếp diễn sự đau đớn của những lần đi ngoài lần kế tiếp.
- Trĩ nội, trĩ ngoại: Khi bệnh nhân mắc chứng táo bón kéo dài đa số sẽ gây ra bệnh trĩ do hiện tượng tăng áp lực ổ bụng khi gắng sức rặn đi ngoài làm cho các búi trĩ càng ngày càng to ra và mỗi lần đi ngoài thường có máu kèm theo phân.
- Viêm ống hậu môn trực tràng- Abces hậu môn – Rò hậu môn: Khối phân luôn gây sang chấn, gây viêm vùng niêm mạc trực tràng và ống hậu môn. Tăng nguy cơ gây viêm nhiễm và abces hậu môn – trực tràng, rò hậu môn…
- Tắc ruột do khối “ u phân”: Nếu trong đại trực tràng phải tích trữ lâu ngày khối phân rắn có thể gây ra htg bán tắc ruột hoặc tắc ruột: Đau bụng cơn đến liên tục, bụng chướng, không đánh hơi hoặc đi ngoài được, sờ thấy khối rắn ở tiểu khung và thăm trực tràng: Sờ thấy khối phân rắn,…