Kháng kháng sinh trong điều trị viêm họng

1.Khi nào dùng kháng sinh điều trị viêm họng:

• Nguyên nhân chủ yếu của viêm họng là do vi khuẩn , virus, mọi người luôn cho rằng tiêu diệt được vi khuẩn , virus bằng kháng sinh là điều trị khỏi viêm họng. vậy có đúng như vậy không.
• Biểu hiện của viêm họng gồm nhiều triệu chứng khác nhau như: cổ họng đau rát, sưng to, ăn uống cảm giác vướng mắc, buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu, có sốt. Trường hợp viêm họng do virus thì không cần điều trị cũng tự khỏi sau 5 đến 7 ngày, kết hợp với nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ, tránh tiếp xúc với nguồn lây, kết hợp uống thêm vitamin C. trường hợp này có dùng kháng sinh thì cũng không khỏi vì virus không bị tiêu diệt bởi kháng sinh. Khi nhiễm virus bệnh nhân chỉ cần điều trị các triệu chứng khác như ho, đau đầu, ăn uống tránh mệt mỏi….
• Viêm họng do nhiễm khuẩn rất phổ biến chiếm gần 20%. Vi khuẩn gây viêm họng hàng đầu là liên cầu khuẩn- streptococus tan huyết beta nhóm A. khi này dùng kháng sinh là điều cần thiết. việc lựa chọn kháng sinh trong điều trị , thay đổi thuốc cần được theo dõi cẩn thận, hỏi kĩ tiền sử bệnh nhân về việc dùng kháng sinh như thế nào. Tránh trường hợp kháng thuốc gây hậu quả về sau, khó điều trị các bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm khác. Cần tuân theo đơn của bác sỹ và không nên tự ý đi mua kháng sinh, không tự ý đổi kháng sinh, bỏ thuốc khi chưa hết liệu trình điều trị.

  

 2. Kháng sinh điều trị viêm họng:

• Viêm họng chủ yếu do vi khuẩn gram dương mà chủ yếu là liên cầu, 1 số ít do virus, vi khuẩn gram âm như lậu cầu thì điều trị phác đồ khác. Hầu hết các trường hợp dùng kháng sinh diệt gram dương như: amoxicillin, nhóm penicillin, cephalecin( cephalosporin thế hệ 1) nhóm macrolid( erythromycin, azithromycin, clarithromycin….). tuân thủ thời gian điều trị theo quy định là 7 ngày, không bỏ thuốc, không tự ý đổi thuốc.
• Do nhiễm khuẩn nên bệnh nhân sẽ có biểu hiện sốt cao hoặc vừa , nhẹ tùy mức độ bệnh và tùy vào thể trạng của bệnh nhân. Dùng hạ sốt , kết hợp với bổ sung nước điện giải nếu bệnh nhân mất nước quá nhiều. bổ sung nước bằng dung dịch orezole theo hướng dẫn sau:
• Trẻ sơ sinh: 50ml-lần, 2-3 lần 1 ngày
• 2-6 tuổi: 100ml-lần, 2-3 lần 1 ngày
• 6-12 tuổi: 150ml 1 lần, 2-3 lần 1 ngày
• Người lớn: 2-3 lần 1 ngày, thể tích tùy nhu cầu

3. Kháng thuốc trong điều trị viêm họng bằng kháng sinh:

• Thực tế ở việt nam và 1 số nước đang phát triển dùng kháng sinh không có kiểm soát nghiêm ngặt, dẫn đến bệnh nhân có thể mua dễ dàng mua thuốc kháng sinh ngoài quầy thuốc, với số lượng không kiểm soát.
• Tại việt nam, 1 số nhóm kháng sinh đã được sử dụng nhiều đến thế hệ 3 và 4 như cefalosporin, quinolon…. Do sự sử dụng tự ý và không kiểm soát nên kháng thuốc xảy ra với các thế hệ trước. 1 phần còn do nhiều bác sỹ cho rằng kháng sinh càng thế hệ sau thì hoạt lực càng mạnh, nhưng đó là quan điểm sai lầm. Thế hệ sau tìm ra là để khắc phục nhược điểm thế hệ trước, hoặc thay đổi phổ tác dụng.
• Ví dụ nhóm cefalosporin thế hệ 1 ưu tiên trên gram dương hơn, thế hệ 2 lại ưu tiên trên gram âm hơn.. sự kháng thuốc dẫn đến chọn lọc ra những chủng vi khuẩn kháng rất mạnh mẽ. chúng sẽ nhân lên và lan rộng, làm cho việc điều trị các nhiễm khuẩn trở nên khó khăn, đặc biệt với những nhiễm khuẩn nặng.
• Trung tâm phòng chống dịch bệnh Mỹ cảnh báo việc kháng thuốc có thể gây ra đại dịch toàn cầu, tỷ lệ tử vong cao hơn rất nhiều các đại dịch thế giới trước đó.

 4. Rối loạn tiêu hóa do dùng kháng sinh :

• Hệ tiêu hóa của cơ thể có 1 lượng lớn vi khuẩn có lợi và có hại, chúng cân bằng nhau bằng cách các vi khuẩn có lợi sẽ kìm hãm sự phát triển và tiết độc tố của vi khuẩn có hại. khi sử dụng kháng sinh 1 thời gian dài ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn có lợi, làm mất cân bằng, ảnh hưởng đến nhóm vi khuẩn có lợi nhiều hơn.
• Nhóm vi khuẩn có hại ít bị ảnh hưởng hơn do có khả năng kháng lại kháng sinh cao hơn. Chúng nhân cơ hội phát triển mạnh, tiết ra độ tố làm tổn thương niêm mạc ruột gây viêm, phù nề, loét, xuất huyết tiêu chảy, nguy hiểm là viêm đại tràng giả mạc khi dùng kháng sinh nhóm macrolid

 5. Giảm sức đề kháng khi dùng kháng sinh:

• Hệ miễn dịch chỉ được kích hoạt sau nhiều lần bị nhiễm khuẩn, kháng sinh dù dùng với 1 lượng rất nhỏ cũng ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn có lợi, làm giảm sự ổn định của chúng, làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể.

6. Ảnh hưởng đến thai nhi:

• 3 tháng đầu là thời gian nhạy cảm của thai nhi, giai đoạn này nên hạn chế uống thuốc, tránh thai nhi bị dị tật bẩm sinh về tim mạch, thần kinh, xương và cơ.