Mùi tàu và công dụng bất ngờ
“Ngò tàu” ở ngoài Bắc còn gọi là rau mùi tàu , ngoài ra còn có nhiều tên gọi khác như ngò gai, giả nguyên xuyến, hương tín,phiên hương xuyến, dã nguyên tuy,…
Ngò tàu- mùi tàu là loại cỏ mọc hàng năm hoặc vài năm. Thân đơn độc, mọc đứng , có khía, cao 15-50 cm, chia thành nhiều cành ở đầu ngọn ( nhiều lần rẽ đôi). Lá không có cuống, mỏng, hình mác thuôn dài, mép có răng cưa, răng hơi có gai; Lá mọc sát mặt đất, thành hình hoa thị. Lá trên thân càng cao càng nhỏ dần, nhiều răng cưa hơn, gai sắc hơn. Hoa màu trắng lục, cụm hoa dạng đầu, hình bầu dục hay hình trụ, tổng bao gồm 5-7, lá bắc hình mác hẹp, mỗi bên có 1-2 răng, trên đầu có một gai nhọn. Qủa hình cầu, hơi dẹt, đường kính 2mm.
Ngò tàu- mùi tàu là cây có nguồn gốc từ Châu Mỹ nhiệt đới, được du nhập vào nước ta đã lâu, hiện tại thường thấy mọc hoang ở khắp nơi, hay gặp nhất ở những chỗ ẩm mát vùng đồi núi. Cây còn được trồng từ Bắc chí Nam để dùng làm rau gia vị.
Lá ngò tàu thường dùng làm gia vị, có tác dụng khai vị, giúp ăn ngon cơm, tiêu thức ăn, giải độc thức ăn, có thể ăn sống hoặc nấu chín. Toàn cây có thể dùng làm thuốc, hái về phơi chỗ râm cho khô để dùng.
Theo Đông y, ngò tàu có vị cay đắng, tính ấm, có mùi thơm, có tác dụng sơ phong trừ thấp, giải cảm thấp nhiệt, kèm rối loạn tiêu hóa. Ở Malaisia, người ta dùng mùi tàu kết hợp với rễ cam thảo đất làm thuốc lợi tiêu hóa.
Trên thực tế dân gian thường dùng mùi tàu làm thuốc chữa:
• Cảm mạo đau tức ngực
• Rối loạn tiêu hóa
• Viêm ruột ỉa chảy
Liều dùng từ 10- 15 g, hãm hoặc sắc thuốc uống. Dùng ngoài dã đắp lên vết thương và rắn cắn.
Một số cách sử dụng cụ thể:
• Chữa cảm cúm, phát sốt: dùng độc vị mùi tàu khô 15-20 g; hoặc 30- 50 g tươi, hoặc có thể với một số loại cây khác có tinh dầu như ngải cứu, cúc tần, bạc hà… mỗi thứ 8-12 g, sắc nước uống.
• Chữa cảm mạo, ăn uống không tiêu: dùng mùi tàu khô 10 g, cam thảo nam 6g, nước 300 ml, đun sôi. Giữ sôi trong vòng 15 phút. Chia 3 lần uống trong ngày, uống lúc nóng.
• Chữa cảm, sốt, đau bụng, ăn khó tiêu hoặc nôn mửa đi ngoài: dùng mùi tàu 30 g, phối hợp với gừng sống, sả, tía tô, mỗi vị 12 g , cùng sắc uống.
copy ghi nguồn : thuocbietduoc.edu.vn
