Contents
Cây thầu dầu
Tên khoa học: Ricinus communis L, thuộc họ thầu dầu.
Đặc điểm thực vật:
– Cây mọc hoang dại, cao từ 5-6 m.
– Lá mọc so le,cuống lá dài.
– Hoa: dạng chùm sim, hoa đơn tính không cánh.
– Quả: quả khô gồm 3 ngăn có vỏ cứng.
– Hạt: có mồng, vỏ ngoài cứng và có vân, phần nội nhũ có chứa dầu.
Bộ phận dùng:
– Lá, hạt để ép dầu, dầu thầu dầu.
Lưu ý: trong hạt có chứa Ricin rất độc nên khi ép cần ép lạnh để hạn chế việc hoà tan Ricin.
Thành phần hoá học:
– Hạt: dầu béo (50%) , protein (26%), trong đó có Ricin là 1 protein độc.
– Dầu thầu dầu: chứa 90% là Acylglycerol của acid ricinoleic, bên cạnh đó còn có acid Stearic, Palmitic và Oleic.
+ Tính chất của dầu thầu dầu: có độ nhớt và tỉ trọng lớn nhất trong các loại dầu béo có nguồn gốc thực vật, không tan trong ete dầu hoả nhưng tan trong cồn tuyệt đối.
– Lá: có acid hữu cơ, Flavonoid, các acid béo, tanin, acid Skimic.
Công dụng:
– Dầu thầu dầu có tác dụng nhuận tẩy do sự có mặt của acid Ricinoleic.
+ Cơ chế: dầu thầu dầu nhờ enzym Lipase trong cơ thể giải phóng aicd Ricinoleic dạng tự do làm kích thích nhu động ruột.
– Phản ứng Cracking dầu thầu dầu thu được acid Undecilenic – thuốc trị nấm ngoài da và acid Ocnanthol – là hương liệu để tổng hợp chất thơm.
– Hạt dầu thầu dầu còn được dùng để chế cao dán chữa viêm hạch ở cổ và viêm tuyến vú.
– Lá tươi đắp gan bàn chân có tác dụng chữa xót rau, chữa bệnh sởi không mọc bằng cách lăn trước ngực và lăn sau lưng.
-Dầu thầu dùng trong dầu bôi máy bay, dầu phanh.
Cây ca cao
Tên khoa học: Theobroma cacao Sterculiaceae họ Trôm.
Đặc điểm thực vật:
– Cây gỗ nhỏ, cao khoảng 5 -6 m.
– Lá: mọc đơn nguyên.
– Hoa mọc ở thân hoặc cành to, có màu trắng hay đỏ nhạt.
– Quả: hình thoi, có 10 rãnh dọc, bên trong có các hạt hình trứng.
Bộ phận dùng:
– Hạt, bơ.
-Bơ được điều chế bằng cách đem rang hạt ở nhiệt độ 70 -140o C trong vòng 15 – 45 phút sau đó loại vỏ, ép hạt nóng.
Thành phần hoá học:
– Dầu béo, Cafein, tinh bột, Tanin, Flavonoid, Theobromin, Acylglycerol, …
Công dụng:
– Tá dược trong sản xuất thuốc như sản xuất viên đạn, thuốc mỡ.
– Chất tạo mùi trong thuốc, làm thơm thuốc.
– Trong thực phẩm, kẹo bánh: bột Cacao, Socola.