-
Contents
Ðịnh nghĩa
Bình thường lượng mỡ trong gan vào khoảng 4 – 6%, chủ yếu là triglycerid. Gọi là gan nhiễm mỡ khi lượng mỡ trong gan > 13% và trong hầu hết các TH là do tăng tích trữ triglycerid, nếu soi lát cắt gan dưới kính hiển vi thường phát hiện các giọt mỡ bên trong bào tương của tb gan. Các giọt mỡ đẩy nhân tb gan ra sát màng tb.
-
Cơ chế
Triglycerid sau khi tổng hợp bên trong tb gan thì nhanh chóng được vận chuyển ra khỏi gan dưới dạng VLDL. VÌ vậy người ta chia gan nhiễm mỡ ra làm 2 nhóm: (1) do tăng tổng hợp triglycerid bên trong tb gan và (2) do giảm vận chuyển triglycerid ra khỏi gan.
- Gan nhiễm mỡ VÌ tăng tổng hợp triglycerid bên trong tb gan vượt quá khả năng vận chuyển nó ra khỏi gan
Có thể gặp trong các TH sau:
- Tăng các hạt dưỡng trấp do ăn quá nhiều .Khi ăn nhiều mỡ thì tăng các hạt dưỡng trấp đến gan, trong đó có rất nhiều acid béo. Dưới tác dụng của lipoprotein lipase trong máu, và hạt dưỡng trấp giải phóng acid béo tự do sẽ vào gan. Acid béo được hoạt hóa bên trong tb gan thành acyl coenzym A rồi kết hợp với glycerol phosphat tạo thành triglycerid.
- Tăng acid béo tự do trong máu vì tăng điều động từ mô mỡ dự trữ trong bệnh đái đường và cả khi bị đói ăn. Trong những TH tăng điều động acid béo tự do từ mô mỡ vào máu, gan tăng thu nhận axit béo tự do rồi chuyển thành nhiều triglycerid.
- Khi chế độ dinh dưỡng quá giàu calo, thì các mẫu acetyl coenzym A thừa ko thể chuyển ngược lại thể acid pyruvic vì phản ứng hóa học 1 chiều, do vậy các mẫu này đi vào con đường tổng hợp acyl coenzym A để kết hợp với glycerolphosphat thành hợp chất triglycerid.
- Trong nghiện rượu, ethanol gây tăng NADH tại tb gan, từ đó kích thích tổng hợp acid béo dẫn tới tăng tổng hợp triglycerid trong tb gan. Nghiện rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây nhiễm mỡ gan tại các nước phương tây.
-
Gan nhiễm mỡ vì giảm vận chuyển triglycerid ra khỏi gan
Sau khi đk tổng hợp, triglycerid phải kết hợp vs cholesterol, apolipoprotein và phospholipid mới được vận chuyển ra khỏi tb gan dưới dạng lipoprotein trọng lượng phân tử rất thấp VLDL. Sự vận chuyển có thể bị rối loạn do:
- Giảm tổng hợp apolipoprotein trong tb, tb gan giảm tổng hợp protein do thiếu nguyên liệu như trong suy dinh dưỡng, đb thế Kwashiokor ở trẻ em ở i các nước kém phát triển, hoặc do tb gan bị ngộ độc các chất như tetrachlorocarbon (CCl4), và phospho, hoặc do tb gan bị ức chế bởi kháng sinh kháng tổng hợp protid ( tetracyclin).
- Thiếu các yếu tố cần thiết để tạo như Yếu tố cần thiết để tạo phospholipid là cholin và methionin (acid amin cung cấp nhóm methyl để tạo cholin) và lecithin (chứa cholin). Khi thiếu các yếu tố thì sẽ giảm sự kết hợp phospholipid với triglycerid để vận chuyển ra khỏi gan. Chúng đk gọi là các yếu tố hướng mỡ.
Nguồn link ; gan nhiễm mỡ