Ảnh hưởng của thức ăn tới hấp thu thuốc
Contents
Khi có mặt của thức ăn sẽ làm thay đổi độ tháo rỗng dạ dày
Uống thuốc lúc đói hay uống xa bữa ăn
Thời gian lưu của thuốc tại dạ dày chỉ khoảng 30 – 60 phút rồi được đưa xuống ruột ngay vì lúc này nhu động ruột tăng co bóp.
Uống thuốc sau bữa ăn
– Lúc này nhu động dạ dày giảm, thời gian lưu của thuốc trong dạ dày lâu hơn từ 1 -4 h. Vì vậy sẽ ảnh hưởng đến độ hấp thu của thuốc.
Với những thuốc kém tan: việc ở lâu trong dạ dày lại là 1 lợi thế giúp thuốc chuyển sang dạng tan hơn trước khi nó được đưa xuống ruột.
– Với những thuốc kém bền trong môi trường acid dạ dày như các base yếu: quinidin, amphetamin, ampicillin,… bị lưu lâu trong dạ dày sẽ tăng nguy cơ phá huỷ thuốc và làm mất tác dụng của thuốc.
– Đặc biệt với dạng thuốc được bào chế ở dạng bao tan trong ruột hoặc các viên giải phóng kéo dài, khi ở lâu trong dạ dày thì màng bao thuốc dễ bị phá huỷ gây giải phóng thuốc ồ ạt nên ảnh hưởng đến mục đích điều trị của thuốc. Nên uống các thuốc này trước bữa ăn khoảng 30 – 60 phút, hoặc uống sau ăn 1 -2 h.
– Các thuốc giải phóng chậm, thuốc cho tác dụng tại chỗ trong lòng ruột nên uống vào thời điểm sau ăn 1 -2 h.
Sự bài tiết mật
– Sự có mặt của thức ăn sẽ kích thích bài tiết mật. Điều này có lợi cho 1 số thuốc sẽ hấp thu tốt khi có mặt của lipid như thuốc điều trị nấm Griseofulvin, các vitamin tan trong dầu A, D, K, E.
– Dưới tác dụng của thức ăn, hệ thống enzym vận chuyển các chất qua thành ruột được hoạt hoá nên 1 số chất dinh dưỡng như vitamin, đường, muối khoáng sẽ được hấp thu dễ dàng hơn.
– Đối với thức ăn nhiều chất béo, nhiều đường, mặn hoặc chua đều gây cản trở tới sự di chuyển của thức ăn xuống ruột. Điều này có ý nghĩa với các thuốc kém bền trong môi trường dạ dày sẽ bị phá huỷ nhiều hơn.
Dạng thuốc
– Các dạng thuốc rắn hay thuốc ít tan bị ảnh hưởng bởi thức ăn nhiều hơn là những thuốc dạng lỏng, dễ tan.
+ Ví dụ: Aspirin dạng viên nén uống sau bữa ăn thì sinh khả dụng giảm còn 50 % trong khi dạng viên nén sủi bọt lại không bị thức ăn làm ảnh hưởng tới mức độ hấp thu.
– Đối với những thuốc không bị thức ăn làm ảnh hưởng tới hấp thu có thể uống vào thời gian nào cũng được. Tốt nhất nên uống gần bữa ăn thì sẽ làm giảm tác dụng kích ứng đường tiêu hoá của thuốc. Những thuốc kém tan nên uống cùng nhiều nước.
