Ngoài các yếu tố là chât sinh dưỡng còn có các điều kiện ngoại cảnh lý-hóa chủ yếu cần thiet cho sinh trưởng của vi sinh vật
Có các yếu tố: độ ẩm, nhiệt độ, áp suất, khí quyển, pH môi trường,..
-
Độ ẩm
Đa số vi sinh vật ưa nước, cần nước ở dạng tự do, dễ hấp thụ. Chỉ có một số xạ khuẩn thuộc loại ưa khô, sử dụng nước gắn trên hạt đất. Thiếu nước xảy ra hiện tượng vi sinh vật sẽ loại nước khỏi tế bào, và dẫn đến bị chết.
-
Nhiệt độ
- Vi sinh vật chỉ tồn tại trong dải nhiệt độ rộng 2-100◦C, có 3 mức nhiệt độ để vi sinh vật sinh trưởng được: Nhiệt độ tối thiểu sinh trưởng được, nhiệt độ sinh trưởng tối ưu, nhiêt độ tối đa có thể sinh trưởng được.
- Nhiệt độ không những ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của vi sinh vật mà còn ảnh hưởng đến kiểu sinh sản, hình thái, trao đổi chất và nhu cầu dinh dưỡng của vi sinh vật
- Tùy vào kiểu ưa thích nhiệt độ, có thể chia vi sinh vật thành 3 nhóm: ưa lạnh, ưa ấm, ưa nóng
- Ngoài các nhóm trên, còn có nhóm vi sinh vật sinh trưởng ở nhiệt độ trung bình nhưng có thể chịu được nhiệt độ cao hơn.
- Ở nhiệt độ thấp vi sinh vật không phát triển được do thay đổi cấu hình lập thể của các permease, làm bất hoạt các vận chuyển xuyên màng.
- Ở nhiệt độ cao, vi sinh vật có thể bị chết do bị biến tính protein, enzym, ARN,.
-
Áp suất
- Màng tế bào chất của vi sinh vật là màng bán thấm, do đó áp suất thẩm thấu và áp suất thủy tĩnh cũng ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của vi sinh vật. Trong môi trường ưu trương, tế bào mất khả năng rút nước và các chất dinh dưỡng hòa tan xung quanh, tế bào bị khô sinh lý, co nguyên sinh chất và có thể bị chết nếu kéo dài. Nhưng khi dung dịch nhược trương, tế bào vi sinh vật bị nước xâm nhập, nếu thành không chắc sẽ bị vỡ.
- Đa số vi sinh vật phát triển tốt trong môi trường có nồng độ muối nhỏ hơn 2%, nồng độ muối cao thường có hại. Có những chủng vi sinh vật ưa muối có thể sống và phát triển được trong môi trường muối cao đến trên 30%
- Ở nhiệt độ thường, áp suất cao có thể giảm động lực cảu vi sinh vật, nhưng làm vi sinh vật chết.
-
Khí quyển
Dựa vào nhu cầu cần khí oxy trong sự phát triển của vi sinh vật, có thể chia ra
- Vi sinh vật hiếu khí: bắt buộc cần có oxy để sinh trưởng, đa số vi nấm và nhiều vi khuân thuộc nhóm này. Khi nuôi cấy vi sinh vật nhóm này, cần phải bổ sung, cấp khí để vi sinh vật sinh trưởng và phát triển.
- Vi sinh vật kị khí bắt buộc: sự có mặt của phân tử oxy là có hại.
- Hiếu khí không bắt buộc: sinh trưởng được trong điều kiện có cũng như không có oxy. Đa số nấm men, số nhiều vi khuẩn thuộc nhóm này.
- Kị khí không bắt buộc: có thể tồn tại được trong môi trường có khí oxy
- Vi Hiếu khí: chỉ có thể phát triển được trong điều kiện áp suất oxy rất thấp.
-
pH môi trường
- mỗi loài vi sinh vật có một pH tối ưu cho sự phát triển của chúng. Để sinh trưởng được trong moi trường acid hoặc kiềm thì vi sinh vật phải duy trì được pH nội bào 7,5 dù pH ngoại bào là bao nhiêu.
- Đa số vi sinh vật sinh trưởng ở pH là 6-8
- Nấm mốc, nấm men có khoảng pH rọng hơn vi khuẩn, nhưng pH tối ưu là 5-6
- Khi vi sinh vật phát triển mạnh, pH môi trường sẽ bị thay đổi. Sự thay đổi pH quá lớn có thể tác động kìm hãm sự phát triển, sinh trưởng của vi sinh vật, vì vậy cần bổ sung chất đệm vào môi trường để duy trì PH trong khoảng thời gain
Ngoài các nhân tố trên, còn có nhiều điều kiện, nhân tố ngoại cảnh khác ảnh hưởng đến sự phát triển và sinh trưởng của vi sinh vật như: sức căng bề mặt, âm thanh, ánh sáng, thế oxy hóa khử,..
Copy ghi nguồn ThuocBietDuoc.edu.vn
Link bài viết: Điều kiện cho sự sinh trưởng của vi sinh vật