Đối với phụ nữ đang cho con bú việc dùng thuốc cần phải được cân nhắc kĩ lưỡng để đảm bảo hiệu quả điều trị, an toàn cho cả mẹ và con.
Contents
Cách dùng thuốc của mẹ
- Loại thuốc, đường dùng, cách dùng và đặc điểm dược động học ở người mẹ sẽ là những yếu tố quyết định lượng thuốc đi vào sữa mẹ.
Sự tiết sữa của mẹ
- Lượng thuốc có trong sữa mẹ mà trẻ uống vào bụng sẽ khác nhau tuỳ thuộc vào lượng sữa của mẹ tiết ra.
- Thành phần và pH sữa mẹ là 2 yếu tố quyết định đến khả năng thuốc vào sữa mẹ. Thành phần của sữa mẹ gồm nước, lipid, protein, đường lactose,… pH sữa mẹ khoảng 6,8 – 7. Thời gian sữa tiết khác nhau thì thành phần của sữa cũng ít nhiều thay đổi , chẳng hạn như sữa tiết vào buổi sáng sẽ nhiều lipid hơn sữa tiết vào buổi chiều.
Tính chất hoá, lý của thuốc mà mẹ đang dùng
- Thuốc vào sữa mẹ chủ yếu theo con đường khuếch tán thụ động, 1 phần nhỏ theo cơ chế vận chuyển tích cực nhờ chất mang.
- Các tính chất của thuốc ảnh hưởng tới việc thuốc vào sữa mẹ gồm: pH, tính tan trong lipid, trọng lượng phân tử, khả năng liên kết với protein huyết tương.
+ pH : các thuốc có tính base yếu sẽ dễ dàng đi vào sữa mẹ như erythromycin có tính base, ngược lại , các thuốc có tính acid yếu sẽ khó vào sữa hơn.
+ Khả năng tan trong lipid:các thuốc tan tốt trong lipid sẽ dễ dàng vào sữa do dễ hoà tan vào thành phần lipid của sữa. Do đó, thuốc sẽ tăng tốc độ và mức độ bài tiết vào sữa.
+ Trọng lượng phân tử: các thuốc có trọng lượng phân tử nhỏ dễ dàng khuếch tán vào sữa, ngược lại, các thuốc có trọng lượng phân tử lớn khó đi vào sữa hơn như các kháng sinh nhóm Aminosid.
+ Liên kết với protein huyết tương: thuốc liên kết nhiều với protein huyết tương sẽ ít vào được sữa mẹ nên nồng độ các thuốc này trong sữa mẹ sẽ thấp.
Thời gian mẹ cho trẻ bú sữa
- Thời gian bú sữa của trẻ cũng ảnh hưởng không kém tới lượng thuốc vào trẻ. Do đó, thời gian mẹ cho trẻ bú sữa cũng cần phải được tính toán. Nên cho trẻ bú mẹ trước khi mẹ dùng thuốc liều tiếp theo.
- Trên thực tế, các thuốc khi mẹ dùng mà được bài tiết vào sữa rồi sang con với 1 lượng nhỏ thì ít gây độc cho trẻ ngoại lệ 1 số thuốc. Tốt nhất người mẹ nên uống thuốc sau khi đã cho con bú hoặc uống trước 3 – 4 tiếng , trước khi cho con bú lần tiếp theo.