Contents
1. Định nghĩa viêm phổi mắc phải tại cồng đồng.
Viêm phổi mắc phải tại cộng đồng là tình trạng nhiễm khuẩn của nhu mô phổi xảy ra ở ngoài bệnh viện, bao gồm phế nang, ống và túi phế nang, tiểu phế quản tận hoặc viêm tổ chức kẽ của phổi.
2. Tác nhân gây bệnh.
Các tác nhân gây nên bệnh viêm phổi mắc phải tai cộng đồng gồm có:
– Vi khuẩn: các vi khuẩn thường gặp như : Streptococcus pneumoniae, Hemophilus influenzae.các vi khuẩn không điển hình như: Legionella pneumoniae ,Mycoplasma pneumoniae ,chlamydia pneumoniae . Các vi khuẩn gây viêm phổi nặng như: Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, pseudomonas aeruginosa, vi khuẩn yếm khí.
– Một số do virus , nấm, ký sinh trùng
– Không do vi khuẩn lao
3. Chuẩn đoán bệnh :
-
Triệu chứng lâm sàng :
– Khởi phát đột ngột với sốt cao 39 – 40, rét run.
– Đau ngực: thường có, đôi khi là triệu chứng nổi bật, đau bên tổn thương.
– Ho mới xuất hiện, tăng dần, lúc đầu ho khan, về sau ho có đờm đặc, màu vàng, xanh hoặc màu gỉ sắt. Có khi nôn, chướng bụng, đau bụng.
– Khó thở trong trường hợp tổn thương phổi lan tỏa, nặng hoặc xảy ra ở những bệnh nhân có các bệnh mạn tính kèm theo: thở nhanh, tím môi đầu chi.
– Hội chứng nhiễm trùng: sốt cao, thở hôi, môi khô lưỡi bẩn
– Hội chứng đông đặc ở phổi, ram ẩm, ran nổ bên tổn thương
-
Cận lâm sàng:
– Công thức máu: Số lượng bạch cầu tăng > 10 G/L, bạch cầu đa nhân trung tính tăng trên 75%. Khi số lượng bạch cầu giảm < 4.5 G/L: hướng tới viêm phổi do virus
– Tốc độ máu lắng tăng, CRP, procalcitonin tăng
– X-quang phổi: đám mờ hình tam giác đỉnh ở phía rốn phổi, đáy ở phía ngoài hoặc các đám mờ có hình phế quản hơi, có thể mờ góc sườn hoành.
– Cấy máu hoặc đờm có thể thấy vi khuẩn gây bệnh
– Chụp cắt lớp vi tính ngực: có hội chứng lấp đầy phế năng với dầu hiệu phế quản hôi, thùy phổi viêm không giảm thể tích, bống mờ phế nang hoặc mô kẽ, tổn thương mới xuất hiện ở một bên hoặc cả hai bên, có thể kèm theo tràn dịch màng phổi
-
Chuẩn đoán xác định Viêm phổi mắc phải tại cộng đồng :
– Người bệnh có các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng phù hợp.
– Được làm xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn trong vòng 48 giờ nhập viện, kết quả xét nghiệm lần đầu tiên dương tính.
– Không có các yếu tố nguy cơ bị viêm phổi liên quan đến cơ sở chăm sóc y tế.
4. Đánh giá mức độ bệnh.
-
Đánh giá mức độ nặng của bệnh viêm phổi mắc phải tại cộng đồng theo thang điểm CURB65 của hội lồng ngực Anh :
+ C: Rối loạn ý thức (1điểm ) : Tức là bệnh án ghi rõ “lơ mơ”, “hôn mê”, “ bất tỉnh”, “rối loạn ý thức”, “hỏi không đáp” trong mục thông tin bệnh nhân khi nhập viện.
+ U: Ure > 7 mmol/L ( 1 điêm) : Ure máu được đo và ghi trong bệnh án vào thời điểm nhập viện.
+ R: Tần số thở ≥ 30 lần/phút ( 1điểm) : Tần số thở được đo ghi trong bệnh án tại thời điểm nhập viện.
+ B: Huyết áp:( 1 điểm) : được đo và ghi lại trong bệnh án tại thời điểm nhập viện.
– Huyết áp tâm thu < 90 mmHg
– Hoặc huyết áp tâm trương ≤ 60 mmHg
+ 65: ( 1 điêm) : Tuổi ≥ 65
⇒ Từ 0 – 1 điểm: Mức độ nhẹ. Có thể điều trị tại nhà.
⇒ Từ 2 điểm : Mức độ trung bình. Nên cho bệnh nhân điều trị và theo dõi nội trú.
⇒ Từ 3 – 5 điểm : Mức độ nặng. Xem xét cho bệnh nhân điêu trị tại khoa hồi sức tích cực.
-
Đánh giá theo SPI ( bằng phần mềm trên máy tính )
| Điểm | Nguy cơ | Xử trí |
| ≤70 | Nguy cơ thấp | Điều trị ngoại trú |
| 71-90 | Nguy cơ thấp | Điều trị ngoại trú và theo dõi |
| 91-130 | Nguy cơ trung bình | Nhập viện điều trị nội trú |
| >130 | Nguy cơ cao | Nhập viện điều trị nội trú |
