Miễn dịch tự nhiên

0
1560
Miễn dịch tự nhiên
Rate this post
  1. Khái niệm

Miễn dịch tự nhiên là khả năng tự bảo vệ sẵn có, mang tính di truyền trong các các thể cùng loài. Khả năng này có ngay từ khi lúc sinh ra và không cần có sự tiếp xúc trước với kháng nguyên lạ của cơ thể.

  1. Vai trò của miễn dịch tự nhiên

Là tuyến phòng thủ đầu tiên ngăn chặn sự xâm nhập và tiêu diệt vi sinh vật trước khi chúng kịp nhân lên trong cơ thể, nhờ đó mà hệ miễn dịch đặc hiệu có đủ thời gian để hình thành, và khi đó sự đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với kháng nguyên lại, vi sinh vật sẽ được đầy đủ và hoàn thiện hơn, giúp đẩy lùi yếu tố gây bệnh cho cơ thể.

  1. Các hàng rào của đáp ứng miễn dịch tự nhiên

Hàng rào vật lý

  • Da và niêm mạc là nơi ngăn cách môi trường bên trong cơ thể và môi trường bên ngoài. Da bao phủ bề mặt ngoài cơ thể, có cấu tạo gồm một lớp biểu bì chứa các tế bào biểu mô xếp sít nhau tạo hàng rào cơ học ngăn chặn sự xâm nhập của vi sinh vật. Trên mặt lớp biểu bì là lớp tế bào sừng hóa chứa keratin, không thấm nước, các vi sinh vật không phân giải được keratin sẽ không thể theo nước ngấm vào cơ thể.
  • Niêm mạc bao phủ mặt bên trong cơ thể, có ở đường tiêu hóa, hô hấp, tiết niệu, sinh dục,..nó chỉ có một lớp tế bào phủ một lớp chất nhày không cho vi sinh vật xâm nhập vào. Trên bề mặt niêm mạc đường hô hấp, có các lông mao chuyển động liên tục theo một hướng nhất định để quét các bụi, và đẩy chúng ra ngoài bằng các phản xạ ho, hắt hơi,..bề mặt niêm mạc mắt luôn tiết dịch tạo ra dòng để rửa trôi vi sinh vật.

Hàng rào hóa học

  • Độ acid: trên da làm các vi sinh vật không tồn tại lâu được
  • Dịch vị do dạ dày tiết ra: có pH 1-2 nên đa số vi sinh vật xâm nhập bằng con đường tiêu hóa không sống sót được.
  • Lysozym: dịch tuyến nước mắt, nước mũi, sữa…là một chất có khả năng ức chế sự tổng hợp thành tế bào gram dương.
  • Các protein gắn sắt: là nguyên tố cần thiết cho sự phát triển của vi sinh vật, làm giảm nồng độ sắt của vi sinh vật, gây chết

Hàng rào dịch thể

  • Interferon: là glycoprotein cảm ứng, được sản xuất bởi nhiều loại tế bào, như tế bào bạch cầu, đại thực bào, tế bào biểu mô, tế bào sơ non khi được cảm ứng bởi virus, hoặc acid nucleic. IFN có hoạt tính kháng virus một cách không đặc hiệu như ngăn cản sự nhân lên của virus, hoạt hóa tế bào tiêu diệt tự nhiên, có khả năng chống lại tế bào ung thư do ức chế tế bào trưởng thành.
  • Bổ thể là hệ thống nhiều protein thành phần, được hoạt hóa theo một trình tự nhất định, hoạt động của bổ thể gây tổn thương thành tế bào, sau đó gây tan bào,ly giải tế bào.

Hàng rào tế bào

  • Trên niêm mạc có rất nhiều tế bào có khả năng thực bào,
  • Có hai loại: tiểu thực bào và đại thực bào

Tiểu thực bào: bạch cầu đa nhân trung tính của máu

Đại thực bào là tế bào mono máu

Có 3 giai đoạn thực bào: gắn, nuốt, tiêu.

  • Tế bào diệt tự nhiên NK: tế bào dạng lympho có hạt lớn, có ở máu ngoại vi, có chức năng diệt các tế bào đích, hoạt tính này tăng lên khi được kích thích bởi interferon
  • Tế bào K: tế bào dạng lympho, chức năng gây độc tế bào đích.

Hàng rào vi sinh vật

Hệ vi sinh vật chí trong cơ thể giúp cân bằng môi trường, cạnh tranh thức ăn , vị tri bám và tiết một số chất gây bất lợi cho vi sinh vật xâm nhập

Sốt

Sốt là cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể, làm tăng tốc độ phản ứng, tăng hoạt động của interferon từ đó đẩy lùi được vi sinh vật hay yếu tố lạ xâm nhập gây hại.

Viêm không đặc hiệu

Triệu chứng kinh điển: sưng, nóng, đỏ, đau.

sưng, nóng, đỏ, đau trong viêm không đặc hiệu