Contents
Cây ý dĩ
– Bộ phận dùng: hạt ý dĩ.
Đặc điểm thực vật :
– Ý dĩ thuộc loại cây thân thảo, sống hàng năm, cao khoảng 1,5 – 2 m. Thân cây nhẵn bóng xung quanh có các vạch dọc thân và thân phân nhánh.
– Lá hình mũi mác dài, có gân nổi rõ, gân chính giữa to.
– Kiểu hoa: đơn tính, cùng gốc, mọc ở kẽ lá,hoa đực mọc bên trên hoa cái tạo thành bông.
– Quả ý dĩ có mày cứng, rất rắn bao bọc bên ngoài.
– Cây mọc thành từng bụi, mọc hoang ở nơi ẩm mát như bờ ao, bờ sông, ven mương,…
– Cây mọc rải rác ở khắp nơi, 1 số nơi trồng nhiều như Nghệ An, Thanh Hoá.
Chế biến:
- Hạt ý dĩ có hình trứng dài,bên ngoài có màu trắng đục, mặt bên trong có rãnh hình máng. Hạt cứng, chứa nhiều tinh bột, không có mùi, vị ngọt và có mùi thơm.
Thu hái: tháng 11 – tháng 2. Cắt cây đem về, đập lấy hạt. Phơi khô, loại bỏ bụi bẩn, tạp , hạt lép rồi xay xát thành bột.
Chú ý: cần để dược liệu nơi khô ráo, tránh ẩm ướt do dược liệu rất dễ bị nấm, mối mọt.
Thành phần chính: tinh bột, ngoài ra người ta còn phân lập được 2 chất có hoạt tính chống ung thư là Coixenolid và anpha Monolinomen.
Công dụng:
– Chữa chứng ăn không ngon, tiêu chảy, viêm ruột,bồi bổ cơ thể, thông tiểu, tiểu tiện ít và chữa viêm khớp.
Cách dùng:
– Dạng thuốc sắc hoặc tán thành bột dùng cùng các vị thuốc khác.
Cây sen
Bộ phận dùng: các bộ phận của cây bao gồm hạt sen, quả sen, tâm sen, tua sen, lá sen, đế hoa, ngó sen.
Đặc điểm cây:
– Cây mọc trong các ao đầm, rễ mọc trong bùn gọi là ngó sen, có thể ăn được.
Lá mọc trên mặt nước có cuống dài và trên cuống có các gai nhỏ. Phiến lá to hình đĩa, gân toả tròn.
– Hoa sen màu trắng hoặc hồng, gồm nhiều cánh, lưỡng tính, có nhiều nhị. Trên đế hoa có nhiều quả là do mỗi lá noãn sinh ra, bên trong quả có chứa hạt.Hạt không có nội nhũ, có 2 lá mầm. Tâm sen là 4 lá non gập vào trong.
Thành phần:
– Hạt chứa chủ yếu là tinh bột. Lá và tâm sen chứa nhiều Alcaloid , ngoài ra còn có Flavonoid.
Công dụng:
– Trong đời sống, người ta hay dùng hạt sen dùng để nấu chè, làm mứt.
– Hạt sen có tác dụng bổ tỳ, cơ thể mệt mỏi, mất ngủ, di tinh.
– Tâm sen có thể dùng pha trà uống, có tác dụng an thần tốt, chữa mất ngủ.
– Tua sen có tác dụng chữa nôn ra máu,băng huyết. Dùng dưới dạng thuốc sắc.
– Lá sen và gương sen có tác dụng cầm máu. Dùng dưới dạng thuốc sắc.
